Μαθαίνει πολλά κανείς από το ντοκιμαντέρ «MLK/FBI», που έγινε διαθέσιμο πριν λίγες μέρες, μεταξύ των οποίων και δυο – τρία πράγματα για τις βαθιές ρίζες της συντήρησης στην αμερικανική κοινωνία.
Απο τον Γιώργο Νάστο
22/01/2021
Το θέμα του ντοκιμαντέρ του Sam Pollard αποσαφηνίζεται ήδη από τον τίτλο: επί πέντε χρόνια, από την πορεία στην Ουάσινγκτον το 1963 μέχρι τη δολοφονία του το 1968, το FBI παρακολουθούσε στενά τον ολοένα και πιο επιδραστικό ηγέτη του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων στις ΗΠΑ, προσπαθώντας να βρει στοιχεία για να τον διαβάλλει και να χάσει το κύρος του. Αιτία για όλη αυτή την κινητοποίηση; Ο μεγάλος φόβος του τότε πανίσχυρου διευθυντή του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών J Edgar Hoover ότι ο θρυλικός ηγέτης θα συνεργαζόταν με το Κομμουνιστικό Κόμμα, ενδυναμώνοντας την επιρροή του. Αφορμή για αυτή τη σύνδεση ήταν η φιλία του King με τον προοδευτικό δικηγόρο Stanley Levison που ήταν σεσημασμένος «κόκκινος».
Η όλη ιστορία ξεκίνησε με παράνομες καταγραφές των τηλεφωνημάτων του, όμως σύντομα ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Όταν οι πράκτορες που ήταν επιφορτισμένοι με την υπόθεσή του συνειδητοποίησαν ότι ο MLK είχε εξωσυζυγικές σχέσεις, προσπάθησαν να συγκεντρώσουν όσo περισσότερα σχετικά στοιχεία μπορούσαν, βάζοντας κοριούς στα δωμάτια των ξενοδοχείων όπου διέμενε και πληρώνοντας πληροφοριοδότες για να τον παρακολουθούν. Στο τέλος, του έστειλαν μια ανώνυμη επιστολή μαζί με κάποιες ενδεικτικές ηχογραφήσεις της ερωτικής δραστηριότητας του, παροτρύνοντας τον να αυτοκτονήσει προτού τον ξεμπροστιάσουν.
Διαθέσιμο σε μορφή video on demand εδώ και λίγες μέρες, κοντά στην επέτειο γενεθλίων του ανθρώπου που βρίσκεται στο επίκεντρό του, του Martin Luther King Jr (είχε γεννηθεί στις 15/01/1929), αλλά και κοντά στην MLK Day που εορτάζεται στις ΗΠΑ κάθε τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου, το ντοκιμαντέρ βασίζεται σε ενδελεχή έρευνα και πλούσιο αρχειακό υλικό. Και εμπλουτίζει έτσι την εικόνα που έχουμε σήμερα για τον King, η οποία μοιάζει πιο πολύ με αγιογραφία: στην πραγματικότητα, ένας άνδρας ήταν και είχε κι αυτός τις αδυναμίες του. Γίνεται λιγότερο σημαντική η πολιτική δράση του επειδή δεν υπήρξε πιστός στη σύζυγό του; Μάλλον όχι.
Το ντοκιμαντέρ προσπαθεί να κρατήσει αμερόληπτη στάση κι ας υπάρχουν ντοκουμέντα που θα μπορούσαν να αμαυρώσουν τη μνήμη του. Σε κάποιο σημείο γίνεται αναφορά σε μια μικρής αξιοπιστίας μαρτυρία ότι ήταν παρών στη σεξουαλική κακοποίηση μιας γυναίκας από έναν άλλον άνδρα και δεν έκανε τίποτα για να την εμποδίσει. Είναι σαφές ωστόσο ότι όλες οι καταγραφές φιλτράρονταν από τις προκαταλήψεις με τις οποίες έρχονταν αντιμέτωποι οι μαύροι ακόμη και στα 60s – αρκετοί τους θεωρούσαν διεστραμμένους και εμμονικούς με το σεξ.
Πρόσβαση στις καταγραφές του FBI δεν υπάρχει προς το παρόν, τα συγκεκριμένα αρχεία θα μείνουν σφραγισμένα μέχρι το 2027 έπειτα από δικαστική απόφαση. Ό,τι όμως κι αν αποκαλύψουν, θα έχει μικρή αξία, κυρίως επειδή αποκτήθηκαν με δόλια μέσα. Πάντως, το «MLK/FBI» σε βοηθά σίγουρα να συνειδητοποιήσεις το εξής: παρά τη διεθνή αναγνώριση του MLK – το Νόμπελ Ειρήνης, τη διαχρονική σημασία της ομιλίας «I Have a Dream» – αυτή η τόσο ιστορική σήμερα φιγούρα δεν είχε στη χώρα του τη μαζική αποδοχή που νομίζουμε: αντιθέτως, πολλοί τον έβλεπαν ως απειλή για τη δημοκρατία. Κι αυτό εξηγεί πολλά για τις φυλετικές σχέσεις στις ΗΠΑ ακόμη και σήμερα.
Έχουμε γνώμη και σας τη λέμε! Διαβάστε όλα τα άρθρα των συντακτών μας στην κατηγορία opinion εδώ.
