Για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, στρέφουμε τον δέκτη προς τη μεγάλη οθόνη και γιορτάζουμε ανατρέχοντας στις κινηματογραφικές σκηνές που έγιναν πιο πλούσιες, χάρη στα ερτζιανά.
Απο τη Βαρβάρα Σαββίδη & την Άννα Φαρδή
12/02/2021
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου στις 13 Φεβρουαρίου, ξεχωρίζουμε 10 από τις αγαπημένες μας σκηνές όπου ο κινηματογράφος αποτυπώνει το ραδιόφωνο σε διάφορες εκφάνσεις του, αλλά και τις ξεχωριστές εμπειρίες ακρόασης που μπορεί να προσφέρει. Από τα talk shows, μέχρι τις εκπομπές που αναδεικνύουν μουσικούς αστέρες, κι από τους μοναχικούς ακροατές που έχουν ανάγκη να μιλήσουν σε κάποιον, μέχρι τους οδηγούς που τους κρατάει παρέα, το σινεμά φαίνεται πως αγάπησε το ραδιόφωνο, όσο κι εμείς.
Η Μέρα της Μαρμότας (Groundhog Day, σκην. Harold Ramis, 1993)
Ξημερώνει, το ραδιόφωνο – ξυπνητήρι αρχίζει να παίζει το I Got You Babe των Sonny and Cher κι οι φωνές των παραγωγών ακούγονται να λένε κάθε φορά, με ίδιο και απαράλλακτο – σχεδόν ενοχλητικό τρόπο: «Okay, campers, rise and shine!»
Ένα από τα πιο έξυπνα σεναριακά ευρήματα της λατρεμένης ταινίας των 90s, είναι αυτό που θέλει το ραδιόφωνο να σηματοδοτεί το γεγονός ότι ο ήρωας έχει παραμείνει κολλημένος σε μια αέναη λούπα – έτσι, κάθε φορά που ο Phil Connors (Bill Murray) ξυπνάει και ακούει την έναρξη της πρωινής εκπομπής, αντιλαμβάνεται ότι ξαναζεί την ίδια μέρα.
Μόνο όταν ακούει τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς να ξεκινούν με διαφορετικό τρόπο το πρώτο on τους, αντιλαμβάνεται ότι έχει επιτέλους ξεφύγει από τη Μέρα της Μαρμότας και μπορεί να συνεχίσει. ή μάλλον να ξεκινήσει τη νέα ζωή του, με τη Ρίτα (Andie McDowell) στο πλάι του.
Άγρυπνος στο Σιάτλ (Sleepless in Seattle, σκην. Nora Ephron, 1993)
Το «Sleepless in Seattle», εκτός από μια από τις πλέον αγαπημένες χριστουγεννιάτικες ρομαντικές ταινίες των 90s, τιμά όπως του πρέπει το talk show ραδιόφωνο που δίνει φωνή στους ακροατές του. Στην κλασική πλέον ιστορία, με πρωταγωνιστές τους Tom Hanks και Meg Ryan, η σκηνή όπου η Annie Reed, δημοσιογράφος της Baltimore Sun, ακούει στο ραδιόφωνο τον Sam Baldwin να αφηγείται πόσο πολύ του λείπει η εκλιπούσα σύζυγός του, είναι η σκηνή από την οποία ξεκινάνε όλα.
Κι είναι μια σκηνή αναφοράς, για τα δυνατά συναισθήματα που μπορεί να σου δημιουργήσει μια ραδιοφωνική φωνή.
*Να μην ξεχνάμε βέβαια και τη σκηνή όπου η Meg Ryan κλείνεται στη ντουλάπα αγκαλιά με το τηλέφωνο και το ραδιοφωνάκι της.
Ω αδελφέ, πού είσαι; (Oh brother where art thou?, σκην. Joel και Ethan Coen, 2000)
Ή αλλιώς, όταν το ραδιόφωνο ήταν παντοδύναμο.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στο ραδιόφωνο, και στην καλή του τύχη φυσικά, οφείλει ο κεντρικός ήρωας Ulysses Everett McGill (τον οποίο υποδύεται ο George Clooney) την εξέλιξή του. Το ραδιόφωνο είναι αυτό που καθόρισε, τελικά, τη μοίρα του.
Κι αν σε διάφορες σκηνές στην ταινία μνημονεύεται το αγαπημένο μας μέσο, η σκηνή όπου η φρεσκοσχηματισμένη μπάντα του ήρωα The Soggy Bottom Boys, ηχογραφεί σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο στη μέση του πουθενά το «Man of constant sorrow» είναι από τις πιο χαρακτηριστικές της δημιουργίας των αδερφών Coen.
Φτηνά τσιγάρα (σκην. Ρένος Χαραλαμπίδης, 2000)
«Στο καντράν του ραδιοφώνου μου, με περιμένουν όλες οι πόλεις που ονειρεύτηκα. Βαγδάτη, Πράγα, Νέα Ορλεάνη. Στέλνουν τους ήχους τους μέσα από μεσαία κύματα και σήματα παρασίτων».
Σκηνή – φόρος τιμής στα αναλογικά ραδιόφωνα, στη μαγεία του μέσου, αλλά και σε μια από τις βασικές αρχές του: αυτήν που θέλει το ραδιόφωνο να ταξιδεύει τον ακροατή από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη, με όχημα μουσικές και αφηγήσεις. Κι όλα αυτά, ντυμένα με τη φωνή του Ρένου Χαραλαμπίδη και στο βάθος την Έλλη Πασπαλά στο ανυπέρβλητο Summertime in Prague του Παναγιώτη Καλατζόπουλου, σε μια κλασική πια ταινία του νέου ελληνικού κινηματογράφου.
Bohemian Rhapsody (σκην. Bryan Singer, 2018)
Η χαρακτηριστική σκηνή της βιογραφικής ταινίας όπου ο Freddie Mercury (που υποδύεται ο βραβευμένος με Όσκαρ Rami Malek), βρίσκεται στο στούντιο του θρυλικού ραδιοφωνικού παραγωγού Kenny Everett και του δίνει να παίξει το «απαγορευμένο φρούτο» Bohemian Rhapsody για πρώτη φορά στον αέρα, μεταδίδει μοναδικά τη δύναμη του ραδιοφώνου και των εμπνευσμένων ραδιοφωνικών παραγωγών. Εκείνων που έχουν την τόλμη, αλλά και την αισθητική, να παίξουν καινούργιους ήχους, χωρίς να φοβούνται τις αντιδράσεις. Σκηνή που αποτυπώνει το ραδιόφωνο που αγαπάμε.
Death Proof (σκην. Quentin Tarantino, 2006)
Βρες την Πεταλούδα (Butterfly), κέρασε την ένα ποτό και απάγγειλε της στίχους από το «Stopping by woods on a Snowy Evening» του Robert Frost. Αυτή είναι η πρόκληση της Radio DJ Julia Jungle απέναντι στους ακροατές του ραδιοφωνικού σταθμού της και η έκπληξη που επιφυλάσσει στην κολλητή της Arlene «Butterfly», η οποία θα πρέπει να χαρίσει στον τυχερό που θα την εντοπίσει ένα lap dance – από τους πιο αισθαντικούς στην κινηματογραφική ιστορία όπως θα ανακαλύψουμε στην πορεία.
Το ραδιόφωνο, πέρα από μέσο για την εξέλιξη της fun, exploitation πλοκής, είναι και σύντροφος των κουλ κοριτσιών στη βόλτα τους, με τσιγάρα στο χέρι, πατουσάκια έξω από το παράθυρο (κλασικά ταραντινικά) και τους Dave, Dee, Dozy, Beaky, Mick and Tich να παίζουν στη διαπασών, ακόμη και χωρίς τον Pete Townsend, που δεν εγκατέλειψε ποτέ τους The Who όπως μας πληροφορεί η Julia. Το Hold Tight θα ντύσει και τη βραδινή τους βόλτα, όμως όσο κάνουν airdrums στο ρυθμό του, ο πολύ περίεργος νικητής του lap dance, stuntman Mike (Kert Russel) έχει απειλητικούς σκοπούς…
Το πέμπτο στοιχείο (The 5th Element, σκην. Luc Besson, 1997)
Θα ήταν το «5th Element» ίδιο χωρίς τον εξτράβαγκαντ, ιδιοσυγκρασιακό μουσικό παραγωγό Ruby Rhod (Chris Tucker), με τους πέντε δισεκατομμύρια ακροατές; Κάτι η κατάξανθη ξασμένη κουπ, κάτι η ολόσωμη τιγρέ φόρμα με τις διαστημικές βάτες και το ασορτί μπαστούνι/μικρόφωνο/φως, η εξωγήινη παρουσία του «Michael Jackson από το μέλλον» έχει τα καλύτερα κουτσομπολιά και γίνεται όλο και πιο εξτρίμ, αλλάζοντας εντυπωσιακά κουστούμια και υστεριάζοντας όσο πρέπει – δεδομένων των κακουχιών που τον βρίσκουν πλάι στον στρατηγό ειδικών δυνάμεων/οδηγό διαστημικού ταξί Korben Dallas (Bruce Willis), στην προσπάθειά του να αναχαιτίσει τους Mangalores. Το ραδιόφωνο έχει ρόλο προσχηματικά στην ταινία βέβαια, όμως ένας τόσο φανταχτερός παραγωγός, δε θα μπορούσε να λείψει από τη λίστα.
Νεανικά συνθήματα (American Graffiti, σκην. George Lucas, 1973)
Η low budget ταινία ενηλικίωσης του George Lucas –δεύτερη της καριέρας του και αμέσως προηγούμενη του «Star Wars» – ακολουθεί μία παρέα εφήβων και τις περιπέτειες τους στο Μοντέστο στης Καλιφόρνια, κατά τη διάρκεια μιας βραδιάς. Συμπρωταγωνιστής τους, ο μυστηριώδης ραδιοφωνικός dj Wolfman Jack, τον οποίο προσπαθεί να βρει ο Curt (Richard Dreyfuss) προκειμένου να του δώσει να διαβάσει στον αέρα ένα ραβασάκι σε μια άγνωστη γυναίκα που έχει ερωτευτεί. Ο άγνωστος άντρας που θα πετύχει πίσω από την κονσόλα, θα είναι τελικά ο ανώνυμος Wolfman;
Το ενδιαφέρον της υπόθεσης, είναι πως πρόκειται για έναν πραγματικό σταθμό (XERB) και μουσικό παραγωγό, από τους σημαντικότερους της νότιας Καλιφόρνια στη δεκαετία του ’60. Ό,τι ακούμε στην ταινία, ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα της εφηβείας του Lucas, γιγαντώνοντας το αίσθημα της νοσταλγίας.
Mέρες ραδιοφώνου (Radio Days, σκην. Woody Allen, 1987)
«Είναι ένας εγγαστρίμυθος στο ραδιόφωνο – πώς ξέρεις ότι δεν κουνάει τα χείλη του»; Επιστροφή στην Χρυσή Εποχή του Ραδιοφώνου για τον Woody Allen, που μεταφέρει την αφήγηση του στις αρχές του 1940 και, μέσα από τον αφηγητή του, τον Joe, συσχετίζει τα παλιά ραδιοφωνικά τραγούδια με τις παιδικές του αναμνήσεις. Μια ληστεία που καταλήγει σε ένα ραδιοφωνικό παιχνίδι γίνεται η αφορμή για ένα ταξίδι στην οδό των αναμνήσεων, όπου εκπομπές, μουσική, άνθρωποι και ιστορικές στιγμές ανακατεύονται, καταθέτοντας έναν προσωπικό φόρο τιμής στο μέσο που συντρόφευσε τόσες και τόσες στιγμές της καθημερινής ζωής. Μέσα από ένα υπέροχα επιλεγμένο soundtrack και παράλληλα με δελτία ειδήσεων και εκπομπές, η βαρετή ζωή μιας οικογένειας γεμίζει ξεκαρδιστικές περιπέτειες – κυρίως μέσα από την πλούσια φαντασία τους.
Ράδιο…Κύματα (The Boat that Rocked, σκην. Richard Curtis, 2009)
Κορυφαίο soundtrack, αιχμηρό βρετανικό χιούμορ, καστ πρώτης κλάσης (Philip Seymour Hoffman, Bill Nighy, Rhys Ifans, Nick Frost, Kenneth Branagh) και μια σπαρταριστή ιστορία: η ταινία του Richard Curtis είναι ο καλύτερος φόρος τιμής στο ραδιόφωνο και μάλιστα στην πειρατική εποχή του. Ένα καράβι στη μέση του πουθενά εκπέμπει τα τελευταία χιτ της βρετανικής ροκ και ποπ που δε βρίσκουν θέση στο BBC Radio ενώ η κυβέρνηση κάνει τα αδύνατα δυνατά για να τους κλείσει. Ο Bill Nighy σκανδαλίζει τη συντηρητική βρετανική κοινωνία που βρίσκεται λίγο πριν τη σεξουαλική απελευθέρωση, ενώ οι Kinks, Rolling Stones, Turtles, Jimmy Hendrix, Beach Boys και άλλοι πλαισιώνουν τις θεότρελες εν πλω ιστορίες των ραδιοφωνικών παραγωγών που αποδεικνύουν πως η ραδιοφωνική πειρατεία είναι πολύ πιο… θαλασσινή από όσο νομίζαμε.
Διαβάστε επίσης:
