Λίγο πριν το live της στο Μεσογειακό Φεστιβάλ της Βάρκιζας, την Παρασκευή 16 Ιουλίου, η Μαρίνα Σάττι μιλά για τον νέο της δίσκο κι όλα όσα έχουν (ή δεν έχουν) αλλάξει από τη Μάντισσα ως σήμερα.
Από τη Βαρβάρα Σαββίδη
15/07/2021
Η Μαρίνα Σάττι δεν βιάστηκε μετά τη μεγάλη επιτυχία της «Μάντισσας» (2017) να βγάλει το ένα κομμάτι μετά το άλλο, για να εκμεταλλευτεί «τη στιγμή». Κι αυτό γιατί η ίδια ξέρει πως δεν είναι ένα πυροτέχνημα. Δε χρειάζεται να βιαστεί για να ικανοποιήσει μια εντύπωση γύρω από το όνομά της. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι χάθηκε. Κάθε άλλο. Δούλεψε πολύ, πήρε μέρος σε μεγάλες παραγωγές με φορείς όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή, μεταξύ των οποίων η παράσταση «Ερωτόκριτος» και το μιούζικαλ «Once», δημιούργησε το γυναικείο φωνητικό σύνολο chórεs, που σήμερα συγκεντρώνει 150 μέλη, έχτισε τη σκηνική της παρουσία δίνοντας εντυπωσιακά live μαζί με τις Fonés σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, όπου είναι συχνά προσκεκλημένη μουσικών φεστιβάλ, με παρουσία και στο KEXP κατά τη διάρκεια του Trans Musicales 2019.
Το κορίτσι που μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης, με καταγωγή από το Σουδάν κι έφτασε μέχρι το κορυφαίο Berklee College of Music για να διευρύνει τους μουσικούς του ορίζοντες, μπλέκει διαφορετικά μουσικά ακούσματα και στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητά της, προσφέροντας μια απενοχοποιημένη ποπ εκδοχή της παραδοσιακής μουσικής τόσο της Ελλάδας, όσο και του κόσμου.
Τέσσερα χρόνια μετά τη «Μάντισσα» λοιπόν, η Μαρίνα Σάττι μας παρουσίασε το νέο της κομμάτι με τίτλο «ΠΑΛΙ» και μεταξύ των συναυλιών που έδινε τον Ιούλιο στη Γαλλία, απάντησε στις ερωτήσεις μας, προετοιμάζοντάς μας για το live της στο Μεσογειακό Φεστιβάλ της Βάρκιζας, την Παρασκευή 16 Ιουλίου.
Μίλησέ μας για την ιστορία πίσω από το «ΠΑΛΙ», αυτόν το «σύγχρονο μπάλο» όπως το περιγράφεις. Πώς προέκυψε, ποια η αίσθηση που ήθελες να έχει;
Μαρίνα Σάττι: Είχα ξεκινήσει να γράφω ένα τραγούδι το 2017, αλλά δεν είχα καταφέρει να το ολοκληρώσω με τρόπο που να μου αρέσει. Μόνο ένα κουπλέ μου άρεσε. Τον Ιανουάριο του 2019 είχα κολλήσει με μια διαδοχή συγχορδιών για μέρες. Έπαιζα τις αρμονίες ξανά και ξανά, μουρμούριζα κάποιες μελωδίες, το ‘φερνα από δω, το πήγαινα από ’κει, εντέλει ένα βράδυ -το θυμάμαι σαν χθες- «συναρμολόγησα» εκείνο το κουπλέ του ’17 μαζί με τα μουρμουρητά, κι έτσι «γεννήθηκε» το ΠΑΛΙ.
Έχει μια αίσθηση γλυκιάς μελαγχολίας νομίζω. Κι ο στίχος έχει μια διττότητα. Θέλεις, αλλά και δε θέλεις. Ή θέλεις, αλλά δεν μπορείς. Να μείνω ή να φύγω; Γι’ αυτή την ανασφάλεια και το φόβο της δέσμευσης μιλάει ο στίχος. Και ίσως για τη διεκδίκηση της «ελευθερίας».
ΑΠΟΦΑΣΙΣΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΝΑ ΜΗΝ ΔΩ ΚΑΝΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA – ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΑ «ΚΟΛΛΑΜΕ» ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΣΚΕΠΤΟΜΑΣΤΕ ΣΤΗ ΘΕΤΙΚΗ, ΟΜΩΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΠΩΣ ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙ, ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΟΥ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟ
Για περίπου 2 εβδομάδες, το βίντεο του «ΠΑΛΙ» βρισκόταν στο #2 στις τάσεις του YouTube και έχει πλέον ξεπεράσει τις 2 εκ. θεάσεις. Πέρα από τα αποθεωτικά σχόλια, σε απασχολούν όσα σχόλια αναφέρονται σε συγκρίσεις με άλλους διεθνείς καλλιτέχνες;
Μ.Σ. Να είμαι ειλικρινής, μετά από παλαιότερες εμπειρίες, αποφάσισα αυτή τη φορά, no matter what, να μην δω κανένα σχόλιο. Έχω πει στους φίλους μου αν δουν κάτι που πρέπει απαραιτήτως να γνωρίζω, να μου το μεταφέρουν. Αλλά τα υπόλοιπα νομίζω δε χρειάζεται να τα δω. Παλαιότερα με στεναχωρούσαν πολύ τα αρνητικά σχόλια, συντονιζόμουν με αυτά, τα έπαιρνα προσωπικά, θεωρούσα ότι δέχομαι αυτή την αρνητική κριτική επειδή δεν είμαι αρκετά καλή κι εμφανιζόμουν μπροστά σε όλον τον κόσμο με ενοχή και φόβο. Έχουμε την τάση οι άνθρωποι να «κολλάμε» με την αρνητική κριτική και πολλές φορές να μη στεκόμαστε τόσο στις θετικές. Μου είχε πει μια κουβέντα ο Φοίβος Δεληβοριάς κάποτε, κάποια στιγμή που έκλαιγα, κι ακόμα την κουβαλάω: «μην συγκεντρώνεσαι στο να “μεταπείσεις” αυτούς που δε σε «αγαπούν», αλλά συντονίσου με αυτούς που σε αγαπάνε και σε ακολουθούν. Σε αυτούς να “απευθύνεσαι”». Έχει δίκιο: Ανάλογα με το αν θα δεις το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο, αλλάζει όλη η ενέργειά σου προς αυτό. Και προς αυτό νιώθω ότι έχω κάνει κάποια βήματα. Είμαι χαρούμενη γι’ αυτά που έχω πετύχει, πολύ γεμάτη που μοιράζομαι με τον κόσμο τη δουλειά που με τόση αγάπη έχω φτιάξει.
Σε σχέση μ’ αυτό που λες χαίρομαι που, αν μη τι άλλο, η δουλειά μας μπορεί να «συγκριθεί» με διεθνείς παραγωγές που έχουν από πίσω τεράστια στήριξη και κολοσσιαίους μηχανισμούς. Αφιερώσαμε πολύ χρόνο και ενέργεια και πολλή αγάπη στο βίντεο αυτό. Και το τραγούδι, αλλά και το βίντεο, ήταν αποτέλεσμα σύμπραξης πολλών δημιουργών από διάφορες χώρες του εξωτερικού, οπότε χαίρομαι που ο στόχος μας επετεύχθη.
Το «ΠΑΛΙ» αποτελεί το πρώτο δείγμα που πήραμε από τον πρώτο ολοκληρωμένο δίσκο που θα κυκλοφορήσεις το φθινόπωρο. Τι άλλο θα περιλαμβάνει ο δίσκος αυτός; Τι είδους ακούσματα;
Μ.Σ. Το πρώτο τραγούδι που τελικά μπήκε στο δίσκο, το δούλεψα το Δεκέμβριο του 2018. Το ΠΑΛΙ ήταν το δεύτερο. Όλα τα τραγούδια ήταν έτοιμα πριν την καραντίνα, αλλά όλη αυτή η κατάσταση με «πάγωσε», δεν ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Ο ήχος σίγουρα είναι διαφορετικός από ό,τι έχω κάνει ως τώρα. Δε θα σου αποκαλύψω κάτι άλλο όμως… Θα δεις.
Μέσα στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την κυκλοφορία του προηγούμενου -και εξαιρετικά επιτυχημένου- κομματιού σου, της «Μάντισσας», τι έχει αλλάξει στη Μαρίνα Σάττι; Πόσο έχεις διαμορφωθεί μουσικά – και όχι μόνο – από την τετραετία αυτή, τις συναυλίες που έδωσες σε Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα γεγονότα, τους ανθρώπους που γνώρισες;
Μ.Σ. Το καθετί μας αλλάζει νομίζω. Μόνο ο καιρός που πέρασε κι η πρωτόγνωρη αυτή συνθήκη του κορωνοϊού, της κοινωνικής απομόνωσης και της ανάπαυσης μας έκανε όλους να αναθεωρήσουμε. Αλλά πραγματικά η δημιουργική διαδικασία του δίσκου, για ’μένα, ήταν το σπουδαιότερο μάθημα. Χρειάστηκε να κάνω πολλές προσωπικές υπερβάσεις για να τον «φέρω στη ζωή», να ξεπεράσω τα όριά μου, τους φόβους, καθώς και την εικόνα που είχα εγώ για τον εαυτό μου ως τότε.
Στο βίντεο της «Μάντισσας» είχες ως καμβά ένα αφτιασίδωτο σημείο του κέντρου της Αθήνας. Στο βίντεο του «ΠΑΛΙ» επιλέγεις την ελληνική ύπαιθρο πέρα από την τουριστική εικόνα, με στοιχεία της που συχνά απορρίπτουμε στην αστική καθημερινότητά μας (πλαστική καρέκλα, σεμεδάκια, κλπ), φωτίζοντάς τα με ένα νέο τρόπο. Μίλησέ μας για αυτή την επιλογή σου και το τι σημαίνει για εσένα η ελληνική επαρχία.
Μ.Σ. Μεγάλωσα στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο. Έχω μεγαλώσει με αυτές τις εικόνες. Ο Odyicon με τον οποίο δούλεψα πάνω στο concept του δίσκου, είναι από την Κύπρο. Ο Τeo Gennitsakis που σκηνοθέτησε το βίντεο έχει περάσει όλα τα καλοκαίρια του στη Μαυροθάλασσα Σερρών, όπου εν τέλει γυρίσαμε και το συγκεκριμένο βίντεο για το «ΠΑΛΙ». Όλοι μας έχουμε αυτές τις εικόνες και τις μνήμες μέσα μας. Προσωπικά μου φέρνουν μια συγκίνηση και δάκρυα στα μάτια. Κι η συνύπαρξη με αυτούς τους ανθρώπους σε αυτά τα περιβάλλοντα κάνουν την καρδιά μου να χτυπάει δυνατά.
Νομίζω πως η εικόνα του χωριού που μπορεί να είχαμε στο μυαλό μας από παλιά, έχει αλλάξει. Βλέπω πως η «αστική κουλτούρα» έχει περάσει και στους νέους εκεί, στη μουσική που ακούνε, στον τρόπο που ντύνονται, στον τρόπο που ζουν. Τουλάχιστον εγώ όταν πήγα στη Μαυροθάλασσα κι έκανα παρέα με τα παιδιά εκεί, αυτό έζησα.
Κοίτα να σου δείξω τι εικόνες είχαμε συλλέξει ως «έμπνευση» για το ΠΑΛΙ:
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Την προηγούμενη φορά που μιλήσαμε (σ.σ. 2018) θυμάμαι με πόση αγάπη αναφερόσουν στη μεγάλη γυναικεία χορωδία σου, τις chόrεs (κόρες), με την οποία συνεχίζετε τις δράσεις σας. Μίλησέ μας για την αίσθηση των συναυλιών του περσινού καλοκαιριού, όπου μόλις είχαμε βγει από την πρώτη καραντίνα, αλλά και τι ετοιμάζετε τώρα.
Μ.Σ. Πολύ σωστά θυμάσαι! Πέρυσι τα κορίτσια περιόδευσαν σε όλη την Ελλάδα, σε αρχαιολογικούς χώρους, στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός». Από την τελευταία φορά που μιλήσαμε η ομάδα έχει μεγαλώσει και φτάνει πλέον τα 150 άτομα. Παρότι για πολλούς μήνες, από το Νοέμβριο μέχρι και το Μάιο, δε βρισκόμασταν από κοντά για πρόβες, αλλά μελετούσαμε διαδικτυακά, τώρα έφτασε η ώρα να παρουσιάσουμε τους καρπούς αυτής της δουλειάς μας. Πρόσφατα οι «κόρες» τραγούδησαν στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής, στα «Μιαούλεια» Ύδρας, στην παράσταση «Το τραγούδι της κυρά-Δομνίτσας». Αυτό το καλοκαίρι θα παρουσιάσουν μαζί με το κουαρτέτο «Γιασεμί», τη μουσική παράσταση «ΕΞΙ» με πρωτότυπες συνθέσεις και μουσικές επεξεργασίες της Μάρθας Μαυροειδή. Και σύντομα θα δημοσιεύσουμε τη δεύτερή μας σειρά από βίντεο-ηχογραφήσεις, σε συνέχεια του πρότζεκτ που είχαμε κάνει στο Μπάγκειον.
Οι chόrεs είναι πλέον μια μεγάλη κοινότητα γυναικών μουσικών που, όπως μου έλεγες σε παλιότερη συνέντευξή μας, μέσα από τις πρόβες και τη συνύπαρξη αλληλοϋποστηρίζονται και ενδυναμώνουν η μια την άλλη. Μετά το «ελληνικό #metoo», όπως το αποκαλούμε, αλλά και τα περιστατικά βίας εναντίον των γυναικών που δημοσιεύονται συχνά το τελευταίο χρονικό διάστημα, αισθάνεσαι να υπάρχει όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για ομάδες όπου οι γυναίκες αισθάνονται ενδυναμωμένες;
Μ.Σ. Είναι πολύ ευχάριστο που πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο να «αρθρώνουμε» φαινόμενα και καταστάσεις που παλαιότερα θεωρούνταν «ταμπού». Και νομίζω πως ολόκληρη η κοινωνία είναι πιο «έτοιμη» να ακούσει και να στηρίξει τους ανθρώπους που τα υφίστανται. Μην ξεχνάμε πως τα περισταστικά βίας παρατηρούνται όχι μόνο στις γυναίκες, αλλά και σε όλα τα φύλα και σε όλους τους ανθρώπους. Και το «ανήκειν» σε κοινότητες και ομάδες -ανεξαρτήτως δράσης ή οράματος- ενισχύει την ατομικότητα του καθένα, η αίσθηση αποδοχής τους ενισχύει την αυτοπεποίθηση και το θάρρος τους και η «φωνή» του καθενός μας αποκτά τη δύναμη να ακουστεί πιο δυνατά.
Αυτό κάνουμε και με τις «chórεs». Κοινό μας σημείο συνάντησης είναι η αγάπη μας για τη μουσική, για τη δημιουργία, για την εξέλιξη. Αγαπάμε την «πολυφωνία», ενώνουμε τις φωνές μας -κυριολεκτικά και μεταφορικά- και τραγουδάμε όλες μαζί.
Πού θα συναντήσουμε το καλοκαίρι τη Μαρίνα Σάττι; Ανάφερέ μας ορισμένους από τους σημαντικότερους σταθμούς των φετινών σου συναυλιών, καθώς και τι ετοιμάζεις για το φθινόπωρο.
Μ.Σ. Την Πέμπτη 8/7 παίξαμε μαζί με τη μπάντα μου στο Vieilles Charrues Festival στη Γαλλία. Και το προ-προηγούμενο Σαββατοκύριακο ήμασταν στη Γαλλία, αλλά σε άλλη πόλη, στην Pamiers. Πήγαμε και στη Ρωσία πριν από ένα μήνα περίπου και την Παρασκευή 16 Ιουλίου θα παίξουμε στο Μεσογειακό Φεστιβάλ στη Βάρκιζα. Δειλά δειλά, φαίνεται να επανερχόμαστε σε μια πραγματικότητα. Το φθινόπωρο έρχονται τα επόμενα τραγούδια και μετά το άλμπουμ.
Θα ήθελες να κλείσεις με μια ευχή για το φετινό καλοκαίρι;
Μ.Σ. Εύχομαι να είμαστε όλοι υγιείς, να περάσουμε καλά και να ξεκουραστούμε. Ελπίζω από το καλοκαίρι και μετά να συνεχίσουν τα πράγματα να βελτιώνονται και να μη χρειαστεί να απομονωθούμε ξανά.
Πληροφορίες για το live της Μαρίνας Σάττι:
Παρασκευή 16 Ιουλίου 2021, 21.00
Μεσογειακό Φεστιβάλ στη Βάρκιζα, Λιμάνι Βάρκιζας
Είσοδος ελεύθερη, μόνο για κατόχους πιστοποιητικού εμβολιασμού, πιστοποιητικού νόσησης του τελευταίου εξαμήνου, και παιδιά με self test
*photo credit: Mortria
